Το ραφείο της Ολγας Εvseeva αναλαμβάνει υπέυθυνα και με σεβασμό την ραφή Ιερατικών ενδυμάτων - Ιερά Αμφια - στόφες κτλ , με άριστη ποιότητα Ραφής και προσαρμογή.
Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2008
Διπλωμα Ανωτατης Σχολής Υφαντουργίας και Ελαφράς Βιομηχανίας
Διπλωμα Ανωτατης Σχολής Υφαντουργίας και Ελαφράς Βιομηχανίας του Leningrand - Αγία Πετρούπολη.
ΤΑ ΑΜΦΙΑ ΤΩΝ ΒΑΘΜΩΝ ΙΕΡΟΣΥΝΗΣ
Kονωνος 74 και Λάσκου 1
Από τον 3ο αιώνα μ.Χ, παράλληλα με την διαμόρφωση ξεχωριστών χώρων για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας χρησιμοποιούνται στην ανατολή και ειδικά άμφια για τους ιερείς. Ανεξάρτητα από την ακριβή προέλευσή τους, τα ιερατικά άμφια θα διατηρήσουν κάποια ιδιαιτερότητα στο χρώμα και την εξέλιξή τους, ώστε να αποτελέσουν ειδικά άμφια για τον κλήρο. Ωστόσο, τα ιερατικά άμφια στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αποτελούν απλά τελετουργικά ενδύματα, αλλά και σύμβολα που εκφράζουν έννοιες πνευματικές. Ο συμβολισμός εξάλλου υπήρξε αρχαιότατη συνήθεια της Εκκλησίας. Ακόμη και ο ιερέας φορώντας τα άμφια την ώρα της λειτουργίας διαφοροποιείται όχι μόνο από τους υπόλοιπους πιστούς αλλά και από τον ίδιο τον εαυτό του.
Συμβολισμός των αμφίων και εμβλημάτων.
Το ωράριο που φορά ο διάκονος στον αριστερό του ώμο συμβολίζει τα φτερά των αγγέλων. Το λευκό ή πορφυρό φαιλόνιο που φορά ο πρεσβύτερος συμβολίζει είτε την καθαρότητα και φωτεινότητα της Θείας Χάριτος, είτε την κόκκινη χλαμύδα που φόρεσαν στον Χριστό οι στρατιώτες. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το ωμοφόριο, διακριτικό του επισκοπικού βαθμού και της εξουσίας, το οποίο είναι μάλλινο, συμβολίζοντας έτσι το απωλωλός πρόβατο, που ο Κύριος έφερε στους ώμους του. Έτσι ο επίσκοπος γίνεται μιμητής του αγαθού και μεγάλου Ποιμένα. Στα επισκοπικά άμφια περιλαμβάνεται και ο λεγόμενος σάκκος, το όνομα του οποίου προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «σακ» και σημαίνει το ένδυμα της μετάνοιας και ταπεινώσεως. Οι κωδωνίσκοι του σάκκου συμβολίζουν το διδακτικό και κηρυκτικό έργο του επισκόπου. Ο μανδύας, άμφιο πολυτελούς κατασκευής, φοριέται από τους επισκόπους πριν από την τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Είναι διακοσμημένος με «ποταμούς» που αποτελούν και αυτοί έκφραση του διδασκαλικού αξιώματος.Στα επισκοπικά εμβλήματα συμπεριλαμβάνονται η μίτρα, σύμβολο του ακάνθινου στεφάνου του Κυρίου, το εγκόλπιο, εικόνισμα του Σωτήρος ή της Θεοτόκου, που συμβολίζει την αξία της καθαρής καρδιάς και η ποιμαντική ράβδος ή πατερίτσα, σύμβολο της πνευματικής και δικαστικής εξουσίας. Οι όφεις της ποιμαντικής ράβδου, που στρέφονται προς τον σχηματισμένο σταυρό μας θυμίζουν τους λόγους του Κυρίου «γίνεσθε ουν φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστέραι». Άλλα εμβλήματα που φέρονται από τους επισκόπους αλλά και τους πρεβυτέρους είναι ο εγκόλπιος Σταυρός και το επιρριπτάριο. Ο Σταυρός έχει την προέλευσή του στα φυλακτά που φορούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί. Το επιρριπτάριο θεωρείται σύμβολο της μοναχικής υπακοής και ταπεινοφροσύνης.
Παρουσίαση των Αμφίων με τους συμβολισμούς ενός εκάστου.
Εκτός όμως από τα ειδικά για τον κάθε βαθμό άμφια, διακρίνουμε και κάποια κοινά για τους κληρικούς όλων των βαθμών, το λευκό στιχάριο και τα επιμανίκια. Το στιχάριο, εσωτερική ενδυμασία των ιερέων, συμβολίζει την περιβολή των αγγέλων, το φως του Θεού ή ακόμη και τη σάρκα του Χριστού.
o Το αρχιερατικό στιχάριο είναι διακοσμημένο μάλιστα με «ποταμούς», οι οποίοι εξεικονίζουν τα χαρίσματα της διδασκαλίας.
o Όσον αφορά τα επιμανίκια, αυτά συμβολίζουν τις χειροπέδες που φόραγε ο Κύριος πηγαίνοντας στον Καϊάφα, αλλά και την παντοδυναμία του Θεού.
Κοινά άμφια για τους πρεσβυτέρους και τους επισκόπους είναι
ü το περιτραχήλιο, που συμβολίζει τον ζυγό του Χριστού,
ü η ζώνη, σταθερή υπόμνηση της πνευματικής αποστολής και ευθύνης του ιερέα
ü και το επιγονάτιο, σύμβολο της Αναστάσεως του Σωτήρα και της νίκης του κατά του θανάτου.
Όταν οι κληρικοί ντύνονται ευλογούν καθένα από τα άμφια που φορούν, τα σφραγίζουν με το σημείο του Σταυρού και τα ασπάζονται, απαγγέλοντας χωρία από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, που συνοδεύονται με τον συμβολισμό του κάθε αμφίου.
Όσον αφορά την κοινή καθημερινή κληρική περιβολή αυτή περιλαμβάνει το ράσο και το καλυμμαύχιο, που αρχικά είχε τη μορφή χαμηλού, μαλακού και αφελούς καλογηρικού σκούφου από μαλλί σε χρώμα μαύρο.
Παρουσιάσεις πάνω στα αμφία .
Τα θέματα που παριστάνονται στα ιερατικά άμφια είναι ανάλογα με τον ιδιαίτερο συμβολισμό τους.
ü Στο επιτραχήλιο παριστάνονται σκηνές του Ευαγγελισμού, αποστόλων, μαρτύρων και ιεραρχών,
ü στο επιγονάτιο η κάθοδος του Κυρίου στον Άδη
ü και στον σάκκο η Μεταμόρφωση.
Ιδιαίτερη αξία έχουν οι επιγραφές από λειτουργικά κείμενα της Εκκλησίας που συναντάμε κεντημένες πάνω στα άμφια και σχετίζονται και αυτές με τον συμβολισμό κάθε αμφίου, όπως η αρχή του τρισάγιου ύμνου « Άγιος, Άγιος, Άγιος», που βρίσκεται κεντημένη στο ωράριο του διακόνου.Η Κατασκευή των αμφίων .Τα άμφια είναι κεντητά ή υφαντά. Τα κεντητά είναι συνήθως πολυτιμότερα γιατί παρουσιάζουν μεγάλο πλούτο στην τεχνική του κεντήματος και γιατί τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούν πολύτιμη πρώτη ύλη, όπως χρυσό ή αργυρό σύρμα και διακόσμηση με πολύτιμους λίθους. Δυστυχώς από τον 17ο αιώνα και μετά το υψηλό κόστος οδήγησε στην σταδιακή εγκατάλειψη των χρυσοκέντητων αμφίων.
Η ύφανση των πολύτιμων αμφίων στους βυζαντινούς χρόνους γινόταν σε ειδικά εργαστήρια υφαντουργίας της αυτοκρατορίας. Ιδιαίτερα όμως γινόταν σε γυναικεία μοναστήρια, που συνέχισαν την εργασία τους αυτή και στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Τα χρώματα που προτιμούσαν ήταν φωτεινά για τις τελετές σε χαρούμενες ημέρες και σκοτεινά για τις τελετές σε πένθιμες ημέρες. Ωστόσο είναι γεγονός ότι στο ιερατικά άμφια επικρατούσε γενικά το λευκό χρώμα ως σύμβολο αγνότητας και πνευματικής χαράς.
Ακόμη και το γνωστό μας ράσο ήταν αρχικά λευκό.
Από την βυζαντινή εποχή σώζεται δυστυχώς ένας μικρός αριθμός αμφίων. Από τους μεταβυζαντινούς χρόνους και μετά έχουν διασωθεί πολλά και χαρακτηριστικά δείγματα. Αυτά φυλλάσονται σε μουσεία, στα Πατριαρχεία, στις μονές του Αγίου Όρους, σε μητροπόλεις και σε μοναστήρια όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Τα άμφια αυτά αποτελούν ανεκτίμητο υλικό για την σπουδή της εκκλησιαστική παράδοσης και τέχνης, καθώς επίσης της υφαντουργίας και της μικροτεχνίας στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο.
Συμβολισμός των αμφίων και εμβλημάτων.
Το ωράριο που φορά ο διάκονος στον αριστερό του ώμο συμβολίζει τα φτερά των αγγέλων. Το λευκό ή πορφυρό φαιλόνιο που φορά ο πρεσβύτερος συμβολίζει είτε την καθαρότητα και φωτεινότητα της Θείας Χάριτος, είτε την κόκκινη χλαμύδα που φόρεσαν στον Χριστό οι στρατιώτες. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το ωμοφόριο, διακριτικό του επισκοπικού βαθμού και της εξουσίας, το οποίο είναι μάλλινο, συμβολίζοντας έτσι το απωλωλός πρόβατο, που ο Κύριος έφερε στους ώμους του. Έτσι ο επίσκοπος γίνεται μιμητής του αγαθού και μεγάλου Ποιμένα. Στα επισκοπικά άμφια περιλαμβάνεται και ο λεγόμενος σάκκος, το όνομα του οποίου προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «σακ» και σημαίνει το ένδυμα της μετάνοιας και ταπεινώσεως. Οι κωδωνίσκοι του σάκκου συμβολίζουν το διδακτικό και κηρυκτικό έργο του επισκόπου. Ο μανδύας, άμφιο πολυτελούς κατασκευής, φοριέται από τους επισκόπους πριν από την τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Είναι διακοσμημένος με «ποταμούς» που αποτελούν και αυτοί έκφραση του διδασκαλικού αξιώματος.Στα επισκοπικά εμβλήματα συμπεριλαμβάνονται η μίτρα, σύμβολο του ακάνθινου στεφάνου του Κυρίου, το εγκόλπιο, εικόνισμα του Σωτήρος ή της Θεοτόκου, που συμβολίζει την αξία της καθαρής καρδιάς και η ποιμαντική ράβδος ή πατερίτσα, σύμβολο της πνευματικής και δικαστικής εξουσίας. Οι όφεις της ποιμαντικής ράβδου, που στρέφονται προς τον σχηματισμένο σταυρό μας θυμίζουν τους λόγους του Κυρίου «γίνεσθε ουν φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστέραι». Άλλα εμβλήματα που φέρονται από τους επισκόπους αλλά και τους πρεβυτέρους είναι ο εγκόλπιος Σταυρός και το επιρριπτάριο. Ο Σταυρός έχει την προέλευσή του στα φυλακτά που φορούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί. Το επιρριπτάριο θεωρείται σύμβολο της μοναχικής υπακοής και ταπεινοφροσύνης.
Παρουσίαση των Αμφίων με τους συμβολισμούς ενός εκάστου.
Εκτός όμως από τα ειδικά για τον κάθε βαθμό άμφια, διακρίνουμε και κάποια κοινά για τους κληρικούς όλων των βαθμών, το λευκό στιχάριο και τα επιμανίκια. Το στιχάριο, εσωτερική ενδυμασία των ιερέων, συμβολίζει την περιβολή των αγγέλων, το φως του Θεού ή ακόμη και τη σάρκα του Χριστού.
o Το αρχιερατικό στιχάριο είναι διακοσμημένο μάλιστα με «ποταμούς», οι οποίοι εξεικονίζουν τα χαρίσματα της διδασκαλίας.
o Όσον αφορά τα επιμανίκια, αυτά συμβολίζουν τις χειροπέδες που φόραγε ο Κύριος πηγαίνοντας στον Καϊάφα, αλλά και την παντοδυναμία του Θεού.
Κοινά άμφια για τους πρεσβυτέρους και τους επισκόπους είναι
ü το περιτραχήλιο, που συμβολίζει τον ζυγό του Χριστού,
ü η ζώνη, σταθερή υπόμνηση της πνευματικής αποστολής και ευθύνης του ιερέα
ü και το επιγονάτιο, σύμβολο της Αναστάσεως του Σωτήρα και της νίκης του κατά του θανάτου.
Όταν οι κληρικοί ντύνονται ευλογούν καθένα από τα άμφια που φορούν, τα σφραγίζουν με το σημείο του Σταυρού και τα ασπάζονται, απαγγέλοντας χωρία από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, που συνοδεύονται με τον συμβολισμό του κάθε αμφίου.
Όσον αφορά την κοινή καθημερινή κληρική περιβολή αυτή περιλαμβάνει το ράσο και το καλυμμαύχιο, που αρχικά είχε τη μορφή χαμηλού, μαλακού και αφελούς καλογηρικού σκούφου από μαλλί σε χρώμα μαύρο.
Παρουσιάσεις πάνω στα αμφία .
Τα θέματα που παριστάνονται στα ιερατικά άμφια είναι ανάλογα με τον ιδιαίτερο συμβολισμό τους.
ü Στο επιτραχήλιο παριστάνονται σκηνές του Ευαγγελισμού, αποστόλων, μαρτύρων και ιεραρχών,
ü στο επιγονάτιο η κάθοδος του Κυρίου στον Άδη
ü και στον σάκκο η Μεταμόρφωση.
Ιδιαίτερη αξία έχουν οι επιγραφές από λειτουργικά κείμενα της Εκκλησίας που συναντάμε κεντημένες πάνω στα άμφια και σχετίζονται και αυτές με τον συμβολισμό κάθε αμφίου, όπως η αρχή του τρισάγιου ύμνου « Άγιος, Άγιος, Άγιος», που βρίσκεται κεντημένη στο ωράριο του διακόνου.Η Κατασκευή των αμφίων .Τα άμφια είναι κεντητά ή υφαντά. Τα κεντητά είναι συνήθως πολυτιμότερα γιατί παρουσιάζουν μεγάλο πλούτο στην τεχνική του κεντήματος και γιατί τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούν πολύτιμη πρώτη ύλη, όπως χρυσό ή αργυρό σύρμα και διακόσμηση με πολύτιμους λίθους. Δυστυχώς από τον 17ο αιώνα και μετά το υψηλό κόστος οδήγησε στην σταδιακή εγκατάλειψη των χρυσοκέντητων αμφίων.
Η ύφανση των πολύτιμων αμφίων στους βυζαντινούς χρόνους γινόταν σε ειδικά εργαστήρια υφαντουργίας της αυτοκρατορίας. Ιδιαίτερα όμως γινόταν σε γυναικεία μοναστήρια, που συνέχισαν την εργασία τους αυτή και στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Τα χρώματα που προτιμούσαν ήταν φωτεινά για τις τελετές σε χαρούμενες ημέρες και σκοτεινά για τις τελετές σε πένθιμες ημέρες. Ωστόσο είναι γεγονός ότι στο ιερατικά άμφια επικρατούσε γενικά το λευκό χρώμα ως σύμβολο αγνότητας και πνευματικής χαράς.
Ακόμη και το γνωστό μας ράσο ήταν αρχικά λευκό.
Από την βυζαντινή εποχή σώζεται δυστυχώς ένας μικρός αριθμός αμφίων. Από τους μεταβυζαντινούς χρόνους και μετά έχουν διασωθεί πολλά και χαρακτηριστικά δείγματα. Αυτά φυλλάσονται σε μουσεία, στα Πατριαρχεία, στις μονές του Αγίου Όρους, σε μητροπόλεις και σε μοναστήρια όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Τα άμφια αυτά αποτελούν ανεκτίμητο υλικό για την σπουδή της εκκλησιαστική παράδοσης και τέχνης, καθώς επίσης της υφαντουργίας και της μικροτεχνίας στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο.
Ο χριστιανικός ναός αποτελεί έναν μικρόκοσμο που ταιριάζει στα μέτρα του ανθρώπου. Κέντρο του είναι το Ιερό Βήμα με την Αγία Τράπεζα. Χωρίς Αγία Τράπεζα, χωρίς Θεία Κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ναός, ούτε και σωτηρία του ανθρώπου. Η διαίρεση του ναού σε νάρθηκα, κυρίως ναό και Ιερό Βήμα, που εκφράζει τις ηθικές βαθμίδες ανόδου του πιστού θα παραμείνει πάντοτε ως βασικό στοιχείο ολόκληρης της Ορθόδοξης Ναοδομίας.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)